قدم ششم

قدم ششم یعنی آمادگی قلبی و واقعی برای رها شدن از نواقص اخلاقی و سپردن تغییر به خداوند.

دوازده قدم انجمن معتادان گمنام به عنوان یک راهنمای روحانی به ما کمک می‌کند تا نه‌تنها از وسوسه مصرف مواد مخدر رها شویم، بلکه شخصیتی سالم و سازنده نیز برای خود بسازیم. قدم ششم پلی است بین شناخت نواقص اخلاقی و اقدام عملی برای رفع آن‌ها.

قدم ششم از ما نمی‌خواهد که خودمان نواقص را برطرف کنیم، بلکه ما را به سوی آمادگی برای تغییر سوق می‌دهد. این آمادگی یعنی پذیرش عمیق این حقیقت که نواقص اخلاقی زندگی‌مان را مختل کرده‌اند و دیگر تمایلی به حفظ آن‌ها نداریم؛ اما نکته این است که این تغییر یک‌شبه رخ نمی‌دهد.

کتاب «چگونگی عملکرد» در قدم ششم اشاره می‌کند که بعضی از نواقص اخلاقی ما چنان با ما عجین شده‌اند که حتی ترک آن‌ها برایمان ترسناک است. برای مثال، اگر تمام عمر از خشم به عنوان ابزاری برای دفاع از خود استفاده کرده‌ایم، شاید رها کردن آن به معنای احساس بی‌دفاعی باشد. بنابراین در قدم ششم با این سؤال مواجه می‌شویم که آیا واقعاً آماده‌ایم بدون این نواقص به زندگی ادامه دهیم؟

بسیاری از ما ابتدا فقط تمایل به تغییر داریم، اما آمادگی چیز دیگری است. آمادگی یعنی اینکه برای توجیه نواقص خود بهانه نمی‌آوریم، در برابر تغییر مقاومت نمی‌کنیم و واقعاً خواهان این هستیم که خداوند این نواقص را برطرف کند. احتمالاً این سؤال ایجاد می‌شود که چگونه می‌توان به این آمادگی رسید؟

به نظر می‌رسد در مرحله نخست باید بپذیریم که این نواقص شخصیتی به خودمان و دیگران آسیب زده‌اند و باور کنیم خداوند قادر است تغییر را در ما ایجاد کند. با کنار گذاشتن خودمحوری، پذیرش اینکه به‌تنهایی نمی‌توانیم از شر این نواقص خلاص شویم، مشارکت در جلسات بهبودی، مطالعه نشریات انجمن، صحبت با راهنما و نوشتن درباره نواقص، می‌توانیم آمادگی لازم را به دست بیاوریم.

به تجربه و با کارکرد قدم‌ها درک کرده‌ایم که هر قدم اصولی را در بر دارد و اگر آن‌ها را در زندگی خود تمرین کنیم، تغییرات سازنده ایجاد می‌شود. اصول روحانی قدم ششم از ما می‌خواهند مسئولیت رفتارهای خود را بپذیریم. این قدم به ما یاد می‌دهد در وهله نخست خودمان را همان‌گونه که هستیم بپذیریم و با فروتنی برای مرتفع کردن نواقص از خداوند کمک بخواهیم، زیرا به‌تنهایی قادر به این کار نیستیم.

قدم ششم نیازمند صداقت کامل با خودمان است. باید بپذیریم که برخی از نواقص شخصیتی هنوز برایمان جذاب‌اند و شاید در اعماق وجود، نخواهیم آن‌ها را کنار بگذاریم. داشتن تمایل به تغییر و شجاعت برای رویارویی با نواقص شخصیتی از اصول کلیدی این قدم هستند. بدون تمایل واقعی، قدم ششم فقط در حد یک جمله باقی می‌ماند و در نهایت با تواضع به خداوند مهربان اجازه می‌دهیم تغییرات لازم را در ما ایجاد کند، نه اینکه سعی کنیم خودمان به‌تنهایی از شر نواقص خلاص شویم.

در این مرحله، برخی از ما هنوز به بعضی از نواقص خود وابسته‌ایم. برای مثال ممکن است فکر کنیم دروغ‌های کوچک ما را از مشکلات نجات می‌دهند یا غرورمان مانع پذیرش اشتباهات می‌شود. اما هرچه بیشتر در برنامه پیش می‌رویم، متوجه می‌شویم که این نواقص دیگر به ما کمکی نمی‌کنند. قدم ششم ما را به نقطه‌ای می‌رساند که دیگر نواقص خود را مانند گذشته توجیه نمی‌کنیم و درمی‌یابیم که این ویژگی‌های منفی، به جای کمک، ما را از یک زندگی سالم و معنادار دور کرده‌اند.

مشارکت در جلسات و شنیدن تجربه‌های دیگر اعضا می‌تواند درک بهتری از نواقص اخلاقی به ما بدهد. لازم است با دعا و درخواست کمک از خداوند بخواهیم که ما را به سمت تغییر هدایت کند. تجربه راهنما و دیگر اعضا نیز می‌تواند کمک کند بفهمیم چقدر در مسیر پیشرفت کرده‌ایم.

قدم ششم یک فرآیند تدریجی است. برخی نواقص سریع‌تر از بین می‌روند و برخی دیگر زمان بیشتری می‌برند. چیزی که اهمیت دارد، صداقت و آمادگی واقعی برای تغییر است.

در نهایت، آمادگی برای رفع نواقص اخلاقی یعنی دیگر در برابر رشد و تغییرات مثبت مقاومت نکنیم و اجازه دهیم خداوند ما را به سوی بهتر شدن هدایت کند. با چنین آمادگی‌ای، قدم هفتم را با دل و جان می‌پذیریم و با فروتنی از او می‌خواهیم کمبودهای اخلاقی ما را برطرف کند.

برگرفته از نشریه پیام بهبودی / سال بیست و یکم / شماره 83 / تابستان 1404